Urzędnik rzymski biskupem Kościoła: dwa słowa o Ambrożym z Mediolanu

Św. Ambroży urodził się około roku 339/340, prawdopodobnie w Trewirze. Pochodził z chrześcijańskiej rodziny patrycjuszy. Jego ojciec piastował urząd prefekta pretorium i zarządzał Hiszpanią, Brytanią i Galią. Ambroży miał starsze rodzeństwo: brata Satyra i siostrę Marcelinę, która w roku 353 w bazylice św. Piotra potwierdziła swoją chęć poświęcenia się Bogu. Gdy popatrzymy na to wydarzenie z dzisiejszej perspektywy to będziemy mogli powiedzieć, że złożyła śluby zakonne. Od tego momentu wiedzie ona żywot ascetyczny.

Ambroży otrzymał wykształcenie prawnicze, filozoficzne, retoryczne, dobrze znał język grecki. Lata nauki i decyzja pójścia w ślady ojca sprawiły, że Ambroży rozpoczyna pracę w administracji cesarskiej około 365 roku. Około roku 370 został namiestnikiem prowincji Cesarskiej Emilii-Ligurii, która swą siedzibę miała w Mediolanie. Kilka lat później, prawdopodobnie w roku 374 zmarł ariański biskup Mediolanu Auksencjusz. To oczywiście spowodowało, że trzeba było wybrać nowego biskupa. W związku z elekcją nowego biskupa miasta wybuchły konflikty pomiędzy katolikami a arianami. W chwili wyboru nowego biskupa w świątyni był również Ambroży i właśnie wtedy został ogłoszony przez lud następcą Auksencjusza. Decyzja ta została poparta przez katolików, arian i pogan. Taki rozwój sytuacji świadczyć może o wielkim autorytecie i uznaniu co do osoby Ambrożego. Jako namiestnik dał już na pewno poznać swój talent do administracji, nadszedł czas aby dał się poznać jako pasterz Kościoła Katolickiego. W chwili wyboru na biskupa Ambroży był tylko katechumenem. Chrzest przyjmuje 30 listopada 374 roku a sakrę biskupią osiem dni później, czyli 7 grudnia tego samego roku.

Biskup Ambroży był doceniany niemal przez wszystkich ludzi mieszkających na terenie jego diecezji. Jego nauk przychodzili słuchać ludzie różnych wyznań. W swoich kazaniach nie ograniczał się tylko do krytyki nagannych zachowań moralnych. Swoim wiernym starał się przekazywać obraz idealnego chrześcijanina, wzywał do podjęcia wysiłku pracy nad sobą. Ambroży znany był również z działalności charytatywnej, ale trzeba zaznaczyć, że jego pomoc nie była kierowana tylko do chrześcijan. Osobiście odwiedzał chorych i ubogich. Wspierał potrzebujących finansowo oraz roztaczał nad nimi parasol opieki duszpasterskiej. Szczególną troską Ambroży otaczał również duchownych oraz dziewice konsekrowane i wdowy. Ambroży zdawał sobie sprawę z tego, że bez odpowiedniej formacji duchowieństwa misja ewangelizacyjna na tamtych terenach nie wyda upragnionych owoców. Dlatego zalecał kandydatom na duchownych jak i samym prezbiterom systematyczne studium Pisma Świętego. Podkreślał konieczność nie tylko czytania Słowa Bożego, ale również głębokiej refleksji nad nim. Wszystko to po to, aby pokonać zewnętrzny mur literalny tekstu Pisma Świętego i dostać się do czegoś, co Orygenes nazwał sensem duchowym lub mistycznym Pisma Świętego. Pod wpływem biskupa Mediolanu na wiarę chrześcijańską nawróciły się takie osoby jak cesarz Walentynian II, Paulin z Noli czy Augustyn z Hippony.

Ambroży był bardzo dobrym biskupem i administratorem, kaznodzieją i duszpasterzem. Jego postawa i miłość do każdego człowieka jest godna naśladowania. Był ceniony i szanowany przez wiele grup społecznych i religijnych diecezji. Ambroży umarł 4 kwietnia 397 roku a najlepszym dowodem na to, jak ważnym był człowiekiem dla wszystkich ludzi Mediolanu i okolic, był jego pogrzeb, w którym uczestniczyli chrześcijanie, poganie i żydzi.

Do najważniejszych dzieł św. Ambrożego z Mediolanu należą:
1. O wierze
2. Obowiązki duchownych
3. Hexaemeron – komentarz do sześciu dni stworzenia. Komentarz oparty na dziele Bazylego Wielkiego.
4. O Duchu Świętym
5. O tajemnicy Wcielenia Pańskiego
6. O dziewictwie

Mariusz Piątek

Bibliografia:

1.Drączkowski Franciszek, Patrologia, Wyd. 5, Pelplin, Wydawnictwo Bernardinum, 2012. s. 291-304.

2. Pałucki Jerzy, Wielcy Ludzie Kościoła – Ambroży z Mediolanu, Kraków, Wydawnictwo WAM, 2004.

3. Staniek Edward, W skarbcu starożytnego Kościoła, Kraków, Wydawnictwo M, 1997. s. 108-113.

4. Św.Ambroży z Mediolanu, Biblioteka Ojców Kościoła – Listy t.1 – wstęp, Kraków, Wydawnictwo M, 1997, s. 7-13.

5. Św.Ambroży z Mediolanu, O Wierze – wstęp, Warszawa, PAX, 1970, s. 5-8.