Bazyliki konstantyńskie w Rzymie
W święto konsekracji bazyliki laterańskiej warto zapoznać się z historycznym świadectwem Liber Pontificalis, które w biogramie papieża Sylwestra wspomina o nakładach, jakie poczyniło Cesarstwo Rzymskie w celu umocnienia obecności Kościoła.
Liber pontificalis
W czasach Sylwestra (biskup Rzymu w latach 314-335) Konstantyn August wybudował bazylikę konstantyńską i inne, które też przyozdobił; złożył tam dary, położył sklepienie[1] ze złota i dał w to miejsce zarówno w świętych naczyniach jak i w [naczyniach] innego rodzaju 482 funty[2] złota, 7626 funtów srebra, 7 kandelabrów ulanych ze złota i zdobionych srebrem, ważące 300 funtów każdy; 150 funtów wonności rocznie; wyznaczył także ziemie, które na oświetlenie dostarczały tam rocznie 1500 solidów.
Przy źródle [chrzcielnym] natomiast, gdzie Konstantyn August został ochrzczony przez Sylwestra, które wykonane zostało z czerwonego metalu, ofiarował na ozdoby 82 funty złota, 3813 funtów srebra, złotą kadzielnicę z 48 zielonymi kamieniami, 200 funtów drzewa balsamowego na światło w dzień Paschy; ziemie dostarczające na oświetlenie tego źródła [chrzcielnego] corocznie 7122 solidów.
Za jego czasów Konstantyn August wybudował na prośbę Sylwestra bazylikę dla błogosławionego Piotra. Trumnę z jego ciałem przechował w ten sposób: zewsząd zamknął brązem liczącym z każdej strony 5 stóp i ozdobił na zewnątrz kolumnami z porfiru i innymi zdobionymi kształtami winnego krzewu[3], które sprowadził z Grecji. Wykonał także sklepienie z błyszczącego złota w końcowej części bazyliki i nad ciałem, powyżej brązu, który je zamykał, wykonał krzyż ze złota ważący 40 funtów, na wysokość tego miejsca. W tym miejscu, na samym krzyżu zostało napisane czarnymi literami: Konstantyn August i Helena Augusta ten dom królewski [ozdabiają][4] w salę podobną do jaśniejącej błyskawicy. Sporządził przegrodę z 7 kandelabrów ulanych ze złota, każdy z nich ważył 300 funtów. Również w darze, który Konstantyn August przekazał błogosławionemu Piotrowi z diecezji Wchodu, przekazywane było co roku 3789 solidów i 1/3 asa; 215 funtów balsamu, 800 funtów olejku nardowego, 100 funtów olejku cyprysowego, 650 funtów wonności, 50 medimnosów[5] pieprzu, 50 funtów goździków[6], 100 funtów szafranu, 100 czerwonego lnu, 22 tysiącstronicowych tomów, 1000 mat papirusowych[7].
W tym czasie Konstantyn wybudował bazylikę dla błogosławionego Pawła, którego ciało tak przechował, jak ciało błogosławionego Piotra i następujących darów udzielił: wszelkie naczynia złote, srebrne lub brązowe, a nad miejscem ustawił złoty krzyż tak jak w bazylice błogosławionego Piotra. Nieruchomości zaś dostarczały 4070 solidów, 50 funtów balsamu, 200 funtów olejku nardowego, 170 funtów wonności, 50 funtów kasji, 30 funtów styrakowca[7], 150 funtów olejku z mirry, 500 szat papirusowych i jednorazowo 300 worków[8].
Liber Pontificalis, XXXIV
[button link=”http://patres.pl/ojcowie-cz-xxi-bazyliki/”]Bazyliki konstantyńskie w cyklu „Ojcowie”[/button]
_______________
[1] Camera – może oznaczać pokój, skarbiec, ale także sklepienie.
[2] Podaną tu miarą wagi jest libra.
[3] Kolumny zdobiące miejsce złożenia szczątków św. Piotra, określone są przymiotnikami purphyreticus (wł.: porphyreticus), czyli „wykonany z porfiru”, „z czerwonego granitu”, „purpurowy” oraz vitineus, czyli „winny”, „winogradowy”. O ile znaczenie pierwszego przymiotnika jest oczywiste, w drugim przypadku najprawdopodobniej chodzi o kształt umieszczonego na kolumnach ornamentu.
[4] Dodane na podstawie brzmienia napisu podanego w trzeciej wersji.
[5] Medimnus lub medimnum grecka miara rzeczy płynnych i sypkich, korzec (ok. 50 l.).
[6] Cariofolum lub garyophylon jest łacińską transkrypcją greckiej nazwy przyprawy sprowadzanej do Imperium Rzymskiego ze Wschodu; dziś określamy ją mianem „goździków”.
[7] Storax oznacza wonną żywicę używaną do produkcji kadzidła i perfum.
[8] Saccus
