Mowa Augustyna z Hippony na Narodzenie Pańskie (sermo 185)
1. O Narodzeniu Pańskim mówimy, kiedy Boża Mądrość ukazała się jako dziecko i gdy Słowo Boga, jeszcze nie korzystające ze słów wydało z siebie cielesny głos. Ta sama ukryta boskość została przy pomocy nieboskłonu ukazana magom, a przez głosy anielskie ogłoszona została pasterzom. Co roku uroczyście świętujemy ten dzień, w którym wypełniło się proroctwo: „Prawda z ziemi wyrosła i sprawiedliwość spojrzała z nieba” (Ps 84,12). Prawda, która jest w łonie Ojca, wyrosła z ziemi, aby być także w łonie matki. Prawda, która sobą ogarnia świat, wyrosła z ziemi, aby nosiły ją kobiece ramiona. Prawda, która w sposób bezcielesny karmi błogosławiony chór Aniołów, wyrosła z ziemi, aby karmić się cielesnymi piersiami matki. Prawda, dla której niebo nie jest wystarczająco duże, wyrosła z ziemi, aby leżeć w żłobie. Dla czyjego dobra tak wielka wzniosłość przyszła w tak wielkim uniżeniu? Oczywiście nie dla swojego własnego, ale dla wielkiego, o ile wierzymy, naszego pożytku. Obudź się, człowieku: dla ciebie Bóg stał się człowiekiem. „Wstań, który śpisz, i powstań z martwych, a Chrystus cię oświeci” (Ef 5,14). Dla ciebie – mówię – Bóg stał się człowiekiem. Na wieki byłbyś śmiertelny, gdyby On nie narodził się w czasie. Nigdy nie zostałbyś wyzwolony z ciała grzechu, gdyby On nie przyjął podobieństwa ciała grzechu (Rz 8,3). Byłbyś w wiecznej nędzy, gdyby nie dokonało się to dzieło miłosierdzia. Nie powróciłbyś do życia, gdyby On nie zgodził się na przyjęcie twojej śmierci. Przegrałbyś, gdyby nie Jego wsparcie. Zginąłbyś, gdyby nie przyszedł.
2. Świętujmy więc radośni nadejście naszego zbawienia i odkupienia. Świętujmy uroczysty dzień, w którym wielki i wieczny dzień z wielkiego i wiecznego dnia przyszedł do tego naszego, tak krótkiego, przemijającego dnia. Oto „dokonuje się dla nas sprawiedliwość, uświęcenie i odkupienie, aby – jak jest napisane – w Panu się chlubił ten, który się chlubi” (1 Kor 1,30-31). Obyśmy nie byli podobni do nadętych Żydów, którzy „nie znając Bożej sprawiedliwości i chcąc ustanowić swoją, nie poddali się sprawiedliwości Bożej” (Rz 10,3). Dlatego gdy powiedział: „Prawda z ziemi wyrosła”, zaraz dodaje: „A sprawiedliwość spojrzała z nieba” (Ps 84,12), w tym celu, aby śmiertelna słabość nie przypisywała jej sobie, aby nie nazywała jej swoją własną, aby człowiek nie odrzucał Bożej sprawiedliwości wierząc, że sam siebie usprawiedliwi, czyli że stanie się sprawiedliwy swoją własną mocą. „Prawda więc wyrosła z ziemi”: Chrystus, który powiedział: „Ja jestem prawdą” (J 14,6), narodził się z dziewicy. „A sprawiedliwość spojrzała z nieba”, ponieważ człowiek, który wierzy w tego, który się narodził, nie przez siebie samego, ale przez Boga staje się sprawiedliwy. „Prawda z ziemi wyrosła”, ponieważ „Słowo stało się ciałem” (J 1,14). „A sprawiedliwość spojrzała z nieba”, ponieważ „wszelki najlepszy dar i wszelki dar doskonały jest z góry” (Jk 1,17). „Prawda z ziemi wyrosła” – ciało z Maryi. „A sprawiedliwość spojrzała z nieba”, ponieważ „niczego nie może otrzymać człowiek, jeśli nie byłoby mu dane z nieba” (J 3,27).
3. Usprawiedliwieni więc przez wiarę zachowajmy pokój z Bogiem przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, przez którego mamy też dostęp do tej łaski, w której trwamy, i chlubimy się nadzieją chwały Boga (por. Rz 5,1-2). Bracia, do tych kilku słów, które wraz ze mną rozpoznajecie jako słowa Apostoła, dobrze jest dodać kilka słów psalmu i odnaleźć ich współbrzmienie. „Usprawiedliwieni z wiary, zachowajmy pokój z Bogiem”…, bowiem ucałowały się nawzajem sprawiedliwość i pokój (Ps 84,11). „Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa”, ponieważ Prawda z ziemi wyrosła… „Przez którego mamy też dostęp do tej łaski, w której trwamy, i chlubimy się nadzieją chwały Boga”. Nie mówi: „naszej chwały”, ale chwały Boga, ponieważ sprawiedliwość nie od nas pochodzi, ale spojrzała z nieba. Zatem kto się chlubi, niech się chlubi nie w sobie, ale w Panu. Z tego powodu też ogłoszenie narodzin Pana z Dziewicy, którego rocznicę dziś świętujemy, dokonało się przez głosy anielskie: „Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli” (Łk 2,14). Skąd bowiem na ziemi pojawił się pokój, jeśli nie stąd, że Prawda wyrosła z ziemi, czyli że Chrystus z ciała się narodził? On jest naszym pokojem, On, który z dwóch uczynił jedno (por. Ef 2,14): abyśmy byli ludźmi dobrej woli, łagodnie złączeni więzami jedności. Z tej więc łaski się cieszmy, aby nasza radość była świadectwem naszego sumienia (por. 2 Kor 1,12), w którym nie chlubimy się z nas samych, ale z Pana. Dlatego też powiedziane jest: „[Bóg], chwała moja, podniesienie mojej głowy” (Ps 3.4). Jaka bowiem większa łaska Boga mogła nam zajaśnieć, niż to, że mając jednorodzonego Syna uczynił Go synem człowieczym, i w ten sposób na odwrót: uczynił Synem Bożym syna ludzkiego? Szukaj zasługi, szukaj przyczyny, szukaj sprawiedliwości… I zobacz, że niczego nie znajdziesz oprócz łaski.
Augustyn z Hippony, Sermo 185 (Na Narodzenie Pańskie)
Tłum. P.M.Szewczyk
Drogi Czytelniku,
bardzo się cieszymy Twoją obecnością na tym portalu! Cieszy nas Twoje zainteresowanie myślą, nauką i życiem Ojców Kościoła, bo sami jesteśmy głęboko przekonani, że Kościół dla swojej żywotności potrzebuje nieustannego czerpania z tych, których wybrał Bóg, żeby byli aż do końca istnienia świata jego Ojcami.
Nasz portal opiera się na pracy kilku wolontariuszy, konieczne koszty (opłacenie serwera i podstawowych usług informatycznych) pokrywa Stowarzyszenie „Dom Wschodni – Domus Orientalis”. Jeśli chcecie wesprzeć rozbudowę portalu, będziemy wdzięczni za Wasze wsparcie. Dzięki przekazanym nam środkom, będziemy w stanie zrealizować dużo więcej tłumaczeń, nagrań filmowych i publikacji oraz dotrzeć do większego grona odbiorców.
Środki na portal Patres.pl można przekazać na konto:
mBank, 70 1140 2004 0000 3002 7483 9388
W tytule przelewu należy podać: patres.pl
PRZEKAŻ 30 PLN PRZEKAŻ 50 PLN PRZEKAŻ 100 PLN
Bóg zapłać za przekład.